Światowy Dzień Walki z Rakiem, obchodzony co roku 4 lutego, to ważne święto ustanowione w 2000 roku podczas Światowego Szczytu Walki z Rakiem w Paryżu. Jego celem jest zwiększenie świadomości na temat nowotworów, promowanie wiedzy o profilaktyce oraz zachęcanie do regularnych badań, które mogą uratować życie. Rak wciąż pozostaje jednym z najpoważniejszych problemów zdrowotnych na całym świecie, zarówno w Polsce, jak i w Europie.

Nowotwory złośliwe stanowią główną przyczynę przedwczesnej śmierci. Szacuje się, że co czwarte życie Europejczyka zostaje przerwane przez raka. Dlatego tak ważne jest podejmowanie działań, które pozwolą zmniejszyć liczbę zachorowań, wczesne wykrywanie nowotworów oraz poprawa jakości życia osób dotkniętych chorobą.

W 1987 roku po raz pierwszy opublikowano Europejski Kodeks Walki z Rakiem, który zawiera zalecenia dotyczące profilaktyki nowotworowej. Badania pokazują, że około połowa zachorowań na raka może zostać uniknięta dzięki przestrzeganiu zasad zawartych w kodeksie. Oto najważniejsze z nich:

1. Nie pal tytoniu w żadnej postaci – palenie jest jednym z głównych czynników ryzyka wielu rodzajów nowotworów.

2. Utrzymuj prawidłową masę ciała – nadwaga i otyłość zwiększają ryzyko rozwoju niektórych nowotworów.

3. Bądź aktywny fizycznie – regularny ruch to nie tylko lepsza kondycja, ale także mniejsze ryzyko zachorowania na raka.

4. Stosuj zdrową dietę – jedz więcej warzyw, owoców i produktów pełnoziarnistych, a ogranicz spożycie tłuszczu, cukrów i mięsa czerwonego.

5. Ogranicz alkohol – nadmierne spożycie alkoholu jest powiązane z wyższym ryzykiem wystąpienia wielu rodzajów nowotworów.

6. Chroń się przed promieniowaniem UV – unikaj nadmiernej ekspozycji na słońce, szczególnie w godzinach największego nasłonecznienia.

7. Unikaj substancji rakotwórczych – szczególnie w pracy, stosuj się do zasad BHP, aby zmniejszyć ryzyko narażenia na szkodliwe substancje.

8. Dbaj o zdrowie w ciąży – karmienie piersią zmniejsza ryzyko nowotworów u matki, natomiast hormonalna terapia zastępcza może zwiększać to ryzyko.

9. Szczepienia ochronne – nie zapomnij o szczepieniach przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B oraz wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV), które zmniejszają ryzyko niektórych nowotworów.

10. Bierz udział w programach badań przesiewowych – wczesne wykrycie raka może uratować życie. Skorzystaj z badań w kierunku raka piersi, szyjki macicy, jelita grubego.

Wczesne wykrycie ratuje życie

Profilaktyka jest kluczowa, ale równie ważne jest wczesne wykrywanie nowotworów. Dzięki regularnym badaniom przesiewowym wiele rodzajów raka może zostać wykrytych na wczesnym etapie, co znacząco zwiększa szanse na skuteczne leczenie. W Polsce dostępne są programy badań przesiewowych, które obejmują między innymi:

• Rak piersi – mammografia dla kobiet w wieku 50-69 lat.

• Rak szyjki macicy – cytologia dla kobiet w wieku 25-59 lat.

• Rak jelita grubego – kolonoskopia lub test na krew utajoną w kale dla osób po 50. roku życia.

Wczesne wykrycie raka daje pacjentom większe szanse na pełne wyleczenie i poprawę jakości życia.

Światowy Dzień Walki z Rakiem to także czas, aby wyrazić solidarność z osobami dotkniętymi tą chorobą. Zwiększenie świadomości na temat profilaktyki, diagnostyki i leczenia nowotworów jest krokiem ku lepszej przyszłości. Każdy z nas może odegrać rolę w walce z rakiem – poprzez edukację, wsparcie dla pacjentów, a także regularne badania, które mogą uratować życie.